خواص سیاه دانه

مشخصات سیاه‌دانه (Fennel Flower)

سیاه‌دانه یا همان Fennel Flower، دانه‌ی گیاهی است از خانواده‌ی Ranunculaceae، جنس Nigella، که دو گونه می‌باشد:

1. سیاه دانه‌ی مزروع: گیاهی است علفی و یک ساله پوشیده از کرک ظریف که دارای برگ‌های تقسیم شده با بریدگی‌های خیلی عمیق می‌باشد به طوری که برگ را به صورت تعدادی نوار باریک در می‌آورد، رنگ برگ سیز غباری است. گل‌های آن منفرد، برگچه‌های زیر گل درشت به رنگ آبی یا سفید و گلبرگ‌ها خیلی کوچک و به شکل سر چپق می‌باشد. دانه‌های آن کوچک و سیاهند و با فشار اندک بوی مطبوعی از آن‌ها استشمام می‌شود. این گیاه در اغلب مناطق ایران از جمله اراک می‌روید و در اصفهان و سایر مناطق کاشته می‌شود و آن را روی نان می‌ریزند و در بعضی مناطق به عنوان ادویه از آن استفاده می‌شود.
2. سیاه دانه‌ی وحشی یا سیاه دانه‌ی دشتی: گیاهی است علفی، یک ساله و خیلی کوتاه. برگ‌های آن شبیه سیاه دانه‌ی مزروع با تقسیمات باریک نخی می‌باشد. گل‌های آن آبی با خطوط سبز رنگ است. دانه‌های آن بیضی، مثلثی شکل به رنگ سیاه و به ابعاد یک تا دو میلی متر می‌باشد. این گیاه اغلب در مزارع غلات و در نقاط متروک مناطق اروپا آفریقای شمالی، آسیای صغیر و آسیا می‌روید، در ایران در آذربایجان و مناطق شمالی در شمال لوشان می‌روید و به طور پرورشی نیز کاشته می‌شود.
   طبیعت یا مزاج سیاه دانه: خیلی گرم و خشک است.

خواص درمانی

1. اگر بخور شود، محرک، بادشکن و قاعده آور است، برای ترمیم ضعف بدن، رفع مسمومیت‌های خون، بزرگ بودن کبد، رفع تهوع، شکم درد و یبوست مفيد است، برای تقویت زنان پس از وضع حمل تجویز می‌شود چون گرم کننده است و رطوبت‌ها را خشک می‌کند، برای تسکین سرفه‌ی سرد، استسقاء یرقان، ناراحتی طحال و قولنج نفخی مؤثر می‌باشد، جنین زنده یا مرده را خارج می کند.
2. سه روز هر روز نیم مثقال از آن را با آب نیم گرم بخورید. عوارض گزیدگی رتیل را برطرف می‌سازد، نفخ شکم را برطرف می‌کند.
3. بیست و پنج گرم کوبیدهی آن را با صد گرم عسل مخلوط کنید (دوسین) و روزی یک قاشق غذاخوری بخورید برای رفع خلط نسب شده در بدن مفید است، درد پشت سر که از غلبه‌ی بلغم باشد را درمان می‌کند.
4. چهل روز هر روز نصف استکان آب جوشاندهی آن را بنوشید. درد کمر تا زانو یا سیاتیک یا عرق النسا را درمان می کند، شیر را نیز زیاد می‌کند.
5. سوخته‌ی آن را با رب مورد مخلوط کرده و بخورید، برای درمان بواسیر خوب است.
6. آن را بکوبید و با عسل و روغن مخلوط کنید و بخورید. برای تسکین درد رحم و دردهای پس از زایمان نافع است.
7. بخور با آب جوشاندهی آن درد سینه را تسکین می‌دهد.
8. آن را نرم بکوبید و هر شب بر موضع بمالید و روزی چندبار هم آن را بو کنید. لک‌های بهق، لک‌های برص و زیگیل را برطرف می‌کند.